W utrzymaniu stabilnych warunków temperaturowych w zakładach przemysłowych nie chodzi o komfort pracowników, lecz o ciągłość i bezpieczeństwo procesów technologicznych. Przegrzewanie maszyn, niestabilność parametrów powietrza czy nadmierna wilgotność mogą powodować przestoje, obniżać jakość produkcji i generować straty. Dlatego wybór odpowiedniego systemu chłodzenia – między klasyczną klimatyzacją a agregatem wody lodowej – ma bezpośredni wpływ na efektywność i rentowność całego zakładu.
Jak działają obydwa systemy?
Tradycyjna klimatyzacja wykorzystuje sprężarkowy układ chłodniczy, w którym czynnik roboczy krąży między jednostką zewnętrzną a wewnętrzną. W jednostkach split lub multi-split powietrze jest schładzane lokalnie, a następnie rozprowadzane do pomieszczeń. System ten dobrze sprawdza się w biurach, serwerowniach o niewielkiej mocy chłodniczej i warsztatach, gdzie nie ma dużych zysków ciepła.
W zupełnie inny sposób działa agregat wody lodowej (chiller). Zamiast bezpośrednio chłodzić powietrze, wytwarza wodę lodową – najczęściej o temperaturze 6–8°C – która krąży w zamkniętym obiegu do wymienników ciepła, central wentylacyjnych, szaf klimatyzacyjnych lub chłodnic procesowych. Woda lodowa jest bezpiecznym i uniwersalnym nośnikiem energii chłodniczej, a jej obieg może obsługiwać wiele pomieszczeń jednocześnie.
Agregat wody lodowej – wydajność i kontrola w skali przemysłowej
W przemyśle chłodzenie musi być nieprzerwane, stabilne i skalowalne. Agregaty wody lodowej spełniają te warunki lepiej niż tradycyjne klimatyzatory. Ich największą zaletą jest możliwość centralnego zarządzania chłodem – jeden agregat może obsługiwać kilka hal, magazynów czy linii produkcyjnych. W systemach z pompami i buforami wody można precyzyjnie regulować temperaturę w poszczególnych strefach, co jest nieosiągalne dla rozproszonych jednostek klimatyzacyjnych.
Nowoczesne chillery wykorzystują sprężarki śrubowe lub inwerterowe, które dostosowują moc do aktualnego zapotrzebowania. Dzięki temu zużycie energii jest znacznie niższe niż przy pracy klimatyzatorów w trybie ciągłym. W wielu przypadkach możliwe jest również wykorzystanie odzysku ciepła z procesu chłodzenia – np. do podgrzewania wody użytkowej lub wspomagania ogrzewania zimą.
W zakładach spożywczych, farmaceutycznych, przetwórstwa tworzyw sztucznych czy w drukarniach agregat wody lodowej jest standardem. Zapewnia wysoką precyzję utrzymania parametrów, niskie koszty eksploatacyjne przy dużych mocach i możliwość rozbudowy systemu w przyszłości.
Tradycyjna klimatyzacja – prostsze rozwiązanie, mniejsza skala
Klimatyzacja typu split lub VRF bywa tańsza w instalacji i szybsza w uruchomieniu. W małych zakładach lub pomieszczeniach pomocniczych – biurach, warsztatach, laboratoriach – to często wystarczające rozwiązanie.
Problem pojawia się przy większej kubaturze. Im więcej jednostek trzeba zainstalować, tym trudniejsza staje się kontrola temperatury i przepływu powietrza. Systemy tego typu nie są przystosowane do pracy ciągłej przez całą dobę. Ich sprężarki ulegają szybszemu zużyciu, a koszty serwisowe i zużycie energii gwałtownie rosną.
W dużych halach produkcyjnych, gdzie generowane są znaczne ilości ciepła technologicznego, klimatyzacja nie jest w stanie efektywnie utrzymać stabilnej temperatury. Brakuje jej mocy i równomierności chłodzenia. Dlatego stosuje się ją głównie pomocniczo – np. do chłodzenia biur lub pomieszczeń kontrolnych.
Koszty inwestycji i eksploatacji – porównanie
Koszt instalacji chillera z rozbudowaną siecią wodną jest wyższy niż montaż kilku klimatyzatorów. Różnica jednak zwraca się w czasie. Agregat wody lodowej może działać nieprzerwanie nawet 15–20 lat, przy czym wymaga głównie okresowych przeglądów i czyszczenia wymienników. Klimatyzacja, pracująca w trudnych warunkach przemysłowych, rzadko przekracza 8–10 lat bez poważnych napraw.
Zużycie energii elektrycznej to kolejny argument. W układach wodnych współczynnik efektywności energetycznej (EER) i sezonowy współczynnik wydajności (SEER) są wyższe, co oznacza mniejsze rachunki za prąd przy tej samej ilości chłodu.
Dla przykładu: hala o powierzchni 1000 m² i zapotrzebowaniu chłodniczym ok. 200 kW może wymagać 15–20 jednostek klimatyzacyjnych o łącznym poborze mocy ok. 80–100 kW. Agregat wody lodowej o tej samej mocy chłodniczej pobiera 50–60 kW, co daje nawet 30% oszczędności energii w skali roku.
Efektywność energetyczna i wpływ na środowisko
Nowoczesne agregaty wody lodowej pracują w systemach z odzyskiem ciepła, free coolingiem lub sprężarkami o zmiennej wydajności. W trybie free cooling chiller wykorzystuje niską temperaturę zewnętrzną do chłodzenia wody bez pracy sprężarki, co znacząco obniża koszty w okresie jesienno-zimowym.
Dodatkowo systemy wody lodowej nie wymagają rozprowadzania dużej ilości czynnika chłodniczego w budynku. Woda jest neutralna środowiskowo i bezpieczna, a sam czynnik znajduje się tylko w agregacie – łatwiej więc spełnić normy dotyczące F-gazów i ograniczyć ryzyko wycieków.
Klimatyzacja tradycyjna wymaga natomiast regularnego uzupełniania czynnika i szczelności całego układu. Przy większej liczbie jednostek staje się to kosztowne i trudne w utrzymaniu.
Kiedy warto wybrać agregat wody lodowej?
Agregaty wody lodowej są najlepszym wyborem dla zakładów, w których:
-
występuje wysokie zapotrzebowanie na chłód (powyżej 100 kW),
-
potrzebna jest ciągła praca 24/7,
-
chłodzenie dotyczy nie tylko powietrza, ale też procesów technologicznych (formy, maszyny, reaktory, linie produkcyjne),
-
istotna jest stabilność temperatury z dokładnością do 0,5°C,
-
planowana jest rozbudowa systemu w przyszłości.
W mniejszych obiektach lub w pomieszczeniach biurowych wystarczająca będzie klasyczna klimatyzacja, która szybko się instaluje i nie wymaga dużej przestrzeni technicznej.
Podsumowanie
Tradycyjna klimatyzacja to rozwiązanie proste i tanie w instalacji, ale ograniczone pod względem mocy i żywotności. Agregat wody lodowej to system zaprojektowany z myślą o dużych obiektach przemysłowych, w których wymagana jest stabilność i ciągłość pracy. Zapewnia lepszą efektywność energetyczną, większą trwałość i możliwość odzysku ciepła.
W zakładach, gdzie chłodzenie stanowi część procesu technologicznego, wybór chillera nie jest luksusem – to inwestycja w bezpieczeństwo produkcji i niższe koszty w długiej perspektywie.
Artykuł sponsorowany
